Vào đầu những năm 2000, một trong những thành tựu khoa học phi thường nhất đã diễn ra. Các nhà khoa học lập bản đồ bộ gen của con người, bộ gen đã bị bẻ khóa. Chúng ta có khoảng 23.000 gen.
Một sự thật không mong đợi đã được khám phá trong hành trình lập bản đồ bộ gen này. Các nhà khoa học đã dự đoán rằng họ có thể tìm hiểu nguyên nhân của tất cả các bệnh mãn tính khi việc lập bản đồ này diễn ra. Họ đã dự đoán rằng có thể đó là một gen gây ra một căn bệnh hoặc nhiều nhất là một vài gen gây ra một căn bệnh mãn tính như bệnh tim, tiểu đường, ung thư,… và việc lập bản đồ bộ gen của con người sẽ giải mã được điều này và họ sẽ giải quyết được đại dịch các bệnh mãn tính.
Thật không may, các nhà khoa học nhanh chóng nhận ra rằng điều đó hoàn toàn không phải như vậy, và các bệnh mãn tính là do nhiều yếu tố và phức tạp hơn nhiều. Điều này chuyển sự chú ý của họ từ gen, từ đổ lỗi cho số phận, cho tự nhiên, sang xem xét điều gì điều chỉnh biểu hiện gen và điều này đã thúc đẩy khoa học về Ngoại di truyền. Ngoại di truyền là sự tương tác giữa bộ gen và môi trường.
Hàng trăm nhà khoa học trên khắp thế giới hợp tác để tìm hiểu xem liệu có thể dự đoán được bệnh tật hay không bằng các cơ chế ngoại di truyền ở người khỏe mạnh và người bệnh. Họ khám phá ra rằng các cơ chế ngoại di truyền được điều chỉnh và biến đổi bởi các tín hiệu môi trường như chế độ ăn uống và lối sống. Chế độ ăn uống và lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định “tắt – mở” gien. Một số chất dinh dưỡng quan trọng và hóa chất thực vật trong thức ăn rất thông minh, chúng chọn mở gen tốt và tắt gen xấu, chúng muốn các gen bảo vệ chúng ta. Nếu những người có gen xấu sống lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống đúng thì khả năng gen xấu này sẽ tắt đi thì nguy cơ xảy ra bệnh rất thấp.
Các nghiên cứu kết hợp trên ngoại bộ gien đã chỉ ra rằng cơ chế ngoại di truyền có liên quan đến các yếu tố rủi ro bệnh tim mạch, tiểu đường loại 2 và bệnh béo phì.
Ít nhất 80% bệnh tim mạch chuyển hóa do chế độ ăn uống và lối sống không lành mạnh.
Ít hơn 10% bệnh tim mạch chuyển hóa có thể được giải thích chỉ từ gen. Nói cách khác: nếu những người có gen xấu sống một cuộc sống lành mạnh và chế độ ăn uống đúng thì khả năng bị đau tim hoặc tiểu đường tuýp 2 sẽ thấp.
Khi chúng ta hiểu rõ hơn về nguồn gốc, quá trình bệnh tật và các yếu tố rủi ro gây ra bệnh, đồng thời áp dụng chế độ ăn uống đúng và lối sống lành mạnh để phòng ngừa các bệnh mãn tính nói chung và bệnh tim mạch chuyển hóa nói riêng như bệnh tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, béo phì,… và xác định các yếu tố rủi ro của bệnh tim mạch và quản lý chúng để ngăn ngừa các biến cố nghiêm trọng đến sức khỏe như đột quỵ, nhồi máu cơ tim,…
Bây giờ chúng ta biết rằng lối sống và chế độ ăn uống quan trọng hơn gen. Gen của bạn không quyết định số phận của bạn. Và các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch chuyển hóa và đái tháo đường phần lớn có thể phòng ngừa được!